თბილისის ურბანული ტყის პროექტი ითვალისწინებს ქალაქ თბილისში ურბანული ტყის ლანდშაფტის აღდგენა-რეაბილიტაციას.
პროექტის მთავარი მიზანია მოხდეს არსებული ფერდის ლანშაფტის ოთხ სეზონად გადაქცევა, რაც გულისხმობს მარადმწვანე და ფოთლოვანი ხეების, ასევე ბუჩქოვანი და ბალახოვანი საფარის შესაბამისი პროექტის მიხედვით განაშენიანება-რეაბილიტაციას.
თბილისის ურბანული ტყის პროექტის ფარგლებში კველვები განხორციელდა მრავალი მიმართულებით. მათ შორის ჩატარდა ტერიტორიის გეოლოგიური კვლევა, რომელიც არის ძალიან მნიშვნელოვანი უსაფრთხოების თვალსაზრისით. ჟურალი „ველური ბუნების“ ფურცლებიდან შეგიძლიათ გაეცნოთ თბილისის ურბანული ტყის გეოლოგიურ კვლევას.
ტერიტორიის საინჟინრო – გეოლოგიური პირობები
კვლევის საწყისი ეტაპის ანგარიში
- აბსტრაქტი
თბილისის ურბანული ტყის პროექტის ტერიტორიის საინჟინრო – გეოლოგიურ – გეოდინამიკური პირობების საწყისი ეტაპის კვლევა ჩატარდა 2020 წლის აპრილ – მაისში. უშუალოდ ტერიტორიაზე წარმოებულ ვიზუალურ და საცდელ კვლევებს წინ უძღოდა კვლევის არეალის შესახებ არსებული გეოლოგიური ლიტერატურის შესწავლა. წინამდებარე ანგარიშისთვის გამოყენებულია გ. ჯაფარიძის „ქ. თბილისის საინჟინრო გეოლოგია“, 1984 წ. და „გარემოს ეროვნული სააგენტოს“ მიერ თბილისის ტერიტორიაზე განხორციელებული კვლევის ანგარიში და გეოლოგიური საფრთხეების ზონირების რუკა (თბილისი 2019).
საკვლევ ტერიტორიაზე განხორციელდა ვიზუალური და საველე – საცდელი კვლევები, რომელთა საფუძველზე ხარისხობრივი კატეგორიებით შეფასდა ფერდობების მდგრადობა, გამოვლინდა გეოდინამიკური თვალსაზრისით აქტიური უბნები, განხორციელდა ტერიტორიის ზონირება და შემუშავდა გასატარებელი ღონისძიებების რეკომენდაციები.
- შესავალი
კვლევის მიზანი იყო საპროექტო ტერიტორიის საინჟინრო – გეოლოგიურ – გეოდინამიკური პირობების გაშუქება – ქანების იდენტიფიცირება და კლასიფიცირება. ეგზოგენური ხასიათის გეოლოგიური პროცესების – წყლისმიერი ეროზიის (დახრამვის), მეწყრებისა და ქვათაცვენის – კლდეზვავის კარტირება და არსებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) პროცესების საფრთხის შეფასება ხარისხობრივი კატეგორიებით ( მაღალი, საშუალო, დაბალი).
- მეთოდოლოგია
ქანების და მასივის საკვალიფიკაციო მახასიათებლები დადგინდა (Barton 1974) სარეიტინგო სისტემის საშუალებით. ქანების სიმტკიცე ადგილზე განისაზღვრა ე.წ. “შმიდტის ჩაქუჩით”, თიხოვანი ქანების სიმტკიცე ერთღერძა კუმშვაზე კი პორტატიული პენეტრომეტრით.
ფერდობების მდგრადობის შეფასებისათვის, კვლევის სტადიიდან გამომდინარე, რაოდენობრივი შეფასება არ განხორციელებულა. ხარისხობრივი შეფასებისათვის გამოყენებული იყო ნორმატიულ დოკუმენტებში, მათ შორის საბჭოთა სტანდარტებში მოყვანილი მეთოდოლოგიური მითითებები და უკანასკნელი პერიოდში ფერდობების მდგრადობასა და გეოსაფრთხეების შეფასებასთან დაკავშირებით შექმნილი მეთოდოლოგიური ნაშრომები, კერძოდ, „სახელმძღვანელო პრინციპები გეოლოგიური საფრთხეების რისკის შეფასებისა და და მათი გათვალისწინებისათვის სივრცულ დაგეგმარებასა და გარემოსდაცვით შეფასების პროცესში“ (ინსტიტუციონალური გაძლიერება საქართველოში ბუნებრივი კატასტროფების რისკის შემცირებისათვის. პროექტი “MATRA”) აგრეთვე “ Robert Hack. “Slope Stability Classification” Engineering Geology ESA. International Institute for Geoinformation Sciences and Earth Observation (ITC), Uiversity Twente. TU Delft. The Netherlands 2010, ასევე დისტანციური ფოტოგრაფირების მასალები და ვიდეოგადაღება “დრონის” საშუალებით.
- საკვლევი არეალი
კვლევის არეალი წარმოადგენს დაბალმთიან რეგიონს, რომლის ტექტომორფული რელიეფი გარდაქმნილია დენუდაციური – ეროზიული და გრავიტაციული პროცესებით. მორფოლოგიურად რელიეფი მთა-ხეობის ტიპისაა. რეგიონში ყველაზე მაღალი მორფოლოგიური ელემენტია თელეთის ქედი, რომლის თხემური ნაწილი ხასიათდება რბილი მოსწორებული ფორმებით. თელეთის ქედის ჩრდილოეთი ფერდობი, სამხრეთულთან შედარებით, ფართოა და დამრეცად ეშვება მდ. ტაბახმელას ხეობისკენ. მამადავითის ქედი – უშუალოდ საკვლევი არეალის უმაღლესი ოროგრაფიული ქედი ხასიათდება ასიმეტრიულობით – მისი ჩრდილო ექსპოზიციის ფერდობი, სამხრეთულისგან განსხვავებით, ციცაბოა. ქანების შრეების დახრილობა აქ თანხვედრილია ფერდობის დახრილობისა.
- ტექტონიკა და გეოლოგიური აგებულება
ტექტონიკური თვალსაზრისით კვლევის არეალი აჭარა-თრიალეთის ნაოჭა სისტემის ნაწილია, რომლის აღმოსავლური დაბოლოებისათვის დამახასიათებელია განედური მიმართულების მარაოსებური ნაოჭები.
სურ. 1. თბილისის გეოლოგიური რუკა
შუა ეოცენური ასაკის ტუფოგენური ფორმაცია წარმოდგენილია ქვიშაქვებით და თიხაფიქლებით. გეოლოგიური ჭრილის ზედა ჰორიზონტებზე დასახელებულ ნალექებს ცვლის ტუფბრექჩიები (მსხვილნატეხოვანი ტუფები). ზედაეოცენური (P23 ) ნალექები წარმოდგენილია ფლიშის ფორმაციით, რომლის ციკლი იწყება საშუალო და მსხვილმარცვლოვანი ქვიშაქვებით, რომელთაც ცვლის სხვადასხვა ხარისხის თიხოვანი ნალექები – ფიქლები და არგილიტები. საკვლევი ტერიტორიის ჩრდილოეთ ნაწილში მამადავითის ანტიკლინის ჩრდილოეთ ფრთაზე ვარაზისხევსა და კუს ტბის მიმდებარე ფერდობებზე წარმოდგენილია ოლიგოცენური, „ნუმულიტური წყებების“ ნალექები.
- ჰიდროგეოლოგიური პირობები
საკვლევი ტერიტორიის რელიეფური თავისებურება, გეოლოგიური აგებულება, ქანების შრეობრიობა და გატენიანების უარყოფითი ბალანსი არ ქმნის ხელსაყრელ პირობებს მიწისქვეშა წყლების კვებისათვის.
შუა და ზედა ეოცენის ქანები გაწყლოვანებულია ნაპრალების სისტემებით. ზედა ჰორიზონტებში მიწისქვეშა წყლები ცივი და უწნევოა, ქვედა ჰორიზონტებში კი ისინი წნევიანი და თერმულია.
მთაწმინდის ფერდობებზე არსებული ხევების ჩრდილოეთური ექსპოზიციის ფერდობებზე ფიქსირდება იშვიათი დაღმავალი წყაროები, რომელთაც მცირედებიტიანი წყაროებისა და გამონაჟურების ფორმა აქვს.
კუს ტბის გრუნტის წყლების გამოსავლებს ტბის მიმდებარე ფერდობსა და ვარაზისხევში იგივე დაღმავალი მცირედებიტიანი წყაროების და სეზონური გამონაჟურების სახე აქვს. ქიმიური შემადგენლობის მხრივ დაბალმინერალიზებული მიწისქვეშა წყლები სულფატურ-ნატრიუმიან-კალციუმიანია.
7. საინჟინრო – გეოლოგიური პირობები
7.1 გრუნტები
მოქმედი საინჟინრო-გეოლოგიური კლასიფიკაციის მიხედვით, საკვლევ ტერიტორიაზე წარმოდგენილია: ტექნოგენური, ბუნებრივი დისპერსიული, კლდოვანი და ნახევრადკლდოვანი გრუნტები:
- ტექნოგენური გრუნტები გრანულომეტრიულად და თვისობრივად არაერთგვაროვანია, ფენის სისქე კი 0-5 მ. ფარგლებშია;
- მეოთხეული საფარის სიმძლავრე, მაქსიმუმს აღწევს ფერდობების ძირში (ვარაზისხევი) და აღემატება 5-7 მ-ს;
- პალეოგენური ასაკის ძირითადი ქანები – ქვიშაქვები და არგილიტები სიმტკიცის მახასიათებლებიდან გამომდინარე კლდოვანი და ნახევრადკლდოვანია.
ცხრილი 1. მეოთხეული გრუნტების ფიზიკურ – მექანიკური თვისებები [ 1] მიხედვით)
| NN | გრუნტის გენეტური ტიპი | გრუნტის დასახელება | სიმკვრივე (ρ) – გ/სმ3 | ფორიანობა (n) % | ფორიანობის კოეფიციენტი(e) | პლასტიკურობის რიცხვი Ip | შინაგანი ხახუნის კუთხე ϕ0 | შეჭიდულობა C (კგძ/სმ2) | დეფორმაციის მოდულ E -კგ/სმ2 |
| 1 | ტექნოგენური
| თიხნარი სამშენებლო ნარჩენებით | 34-51 | ||||||
| 2
| პროლუვიურ დელუვიური | თიხნარები ხვინჭით და ღორღით
| 2.65- 2.72 | 39-40 | 0.51-1.16 | 14-19 | 12-20 | 0.11-0.12 | 24-38 |
ცხრილი 2. ძირითადი ქანების ფიზიკურ – მექანიკური თვისებები
| ქანის დასახელება | სიმკვრივე (ρ) გ/სმ3 | სიმტკიცე ერთღერძა კუმშვაზე (მპა) | სიმტკიცის კოეფიციენტი
| |
| ჰაერმშრალი | წყალგაჯერებული | |||
| ქვიშაქვები არგილიტების განშრევებებით (P31) | 2.4 | 60 | 40 | ქვიშაქვები 4-8
არგილიტები – 2-3
|
| არგილიტების და ქვიშაქვების მორიგეობა (P23) | 2.5 | 56 | 33 | |
| ტუფქვიშაქვა (P22) | 2.5 | 68 | 50 | |
ცხრილში მოყვანილია ქანების სიმტკიცის მახასიათებელი გასაშუალოებული მნიშვნელობები. ქანების სიმტკიცე ერთღერძა კუმშვაზე საველე პირობებში გაზომილი იქნა ე.წ შმიდტის ჩაქუჩის საშუალებით.
თიხის განზომილების ნაწილაკებისგან აგებული ქანები – არგილიტები, ზედაპირზე ძლიერ გამოფიტულია, ხასიათდება ფიქლოვანი ტექსტურით. მათი სიმტკიცის მაჩვენებელი ძლიერ დაქვეითებულია და ქანი გარეშე ძალის ზემოქმედებით ადვილად იშლება.
გამოფიტვის პროცესი, ციცაბო უტყეო ფერდობებსა და ქარაფებზე, რომლებიც მამადავითის მასივზეა წარმოდგენილი და ტერიტორიის გატყიანების თვალსაზრისით განსაკუთრებული ყურადღების ობიექტია, მნიშვნელოვანწილად განაპირობებს მათ ნაპრალოვნებას, მდგრადობის დაქვეითებასა და გრავიტაციული პროცესების განვითარებას.
ქანების ნაპრალოვნება ხარისხობრივად და რაოდენობრივად შეფასებული იქნა მამადავითის – ვარაზისხევისა და კუს ტბის მიმდებარე ფერდობებზე.
ცხრილი 3. შუაეოცენური ქვიშაქვების ნაპრალოვნების მახასიათებლები
| ქანის დასახელება და გეოლოგიური ინდექსი
| სისტემური ნაპრალების აზიმუტი და დახრილობა
| ნაპრალების გახსნილობა (სმ) | დაცილება სისტემურ ნაპრალებს შორის (სმ) | ნაპრალოვნების მოდული | ნაპრალოვანი სიცარიელის კოეფიციენტი(%) |
| ტუფქვიშაქვა (P22)
| 1.დ.ა 180-2100<70-800 2. დ.ა 20-25º < 76-88º |
0,4
0.1-0.3 |
40
– |
2,5
– |
3
– |
წარმოდგენილია სისტემურ ნაპრალთა ორი ქსელი. ნაპრალები უმეტეს შემთხვევებში განკურნებულია – ამოვსებულია კალციტით.
ჩატარებული გაზომვების შედეგად მიღებული იქნა შემდეგი მონაცემები:
ნაპრალთა სისტემების რიცხვი ( Jn) – 6 (2 სისტემა)
ქანის ხარისხი (RQD) – 80%
ნაპრალის კედლის სიუხეშე (Jr) -1.5
ზედაპირის ცვლილების რიცხვი ( Ja) -2
მიწისქვეშა წყლის ფაქტორი (Jw) -1
დაძაბულობის ფაქტორი (SRF) – 2.5
მონაცემების მიხედვით რეიტინგი Q = 4 რაც ქანს ახასიათებს როგორც სუსტიდან საშუალოში გარდამავალს.
7.2. ეგზოგეოდინამიკური პროცესები (გეოსაფრთხეები)
7.2.1 ეროზიული პროცესები.
საკვლევ ტერიტორიაზე ფართოდ გავრცელებული გეოლოგიური პროცესია ზედაპირული წყლის ნაკადების მიერ წარმოებული ხაზობრივი ეროზია (დახრამვა). ხაზობრივი ეროზიის ფორმირების ხელშემწყობია რელიეფის მაღალი ენერგია და ეროზიული პროცესებისადმი გრუნტების დაბალი მდგრადობა. ხშირ შემთხვევებში ეროზიული პროცესების ფორმირების ხელშემწყობია ანთროპოგენული ფაქტორი, კერძოდ, გზების გასაყვანად ფერდობების ჩამოჭრა, ბილიკების გაყვანა, ხე-მცენარეულობის გაჩეხვა და სხვა.
„დიდი თბილისის“ ფარგლებში განსაკუთრებულად დიდი ინტენსიურობის თავსხმა წვიმების შემთხვევაში, წყლის ნაკადები იძენენ ღვარცოფის ხასიათს, თუმცა უშუალოდ საპროექტო ობიექტის ფარგლებში, კლასიკური ღვარცოფული ნაკადები არ წარმოიქმნება.
საკვლევი ტერიტორიის პერიმეტრის გასწვრივ ეროზიული პროცესები საფრთხეს უქმნის ქალაქის მჭიდროდ დასახლებულ უბნებს – სოლოლაკს, ვერასა და ვაკეს. რისკის ობიექტები საცხოვრებელი სახლები, საუბნო გზები და საინჟინრო კომუნიკაციებია.
„ურბანული ტყის“ პროექტი, რომელიც ითვალისწინებს ტერიტორიის გატყიანებას, თავისთავად ეროზიის საწინააღმდეგო ღონისძიებაა. მეორე მხრივ, ტერიტორიის სრულყოფილად გატყიანება ვერ მოხერხდება ეროზიის საწინააღმდეგო ღონისძიებების გარეშე, რომელთა სახეები მოყვანილია წინამდებარე ანგარიშის შესაბამის ქვეთავში (იხ. გასატარებელი ღონისძიებების რეკომენდაციები).
- ქვათაცვენა
ქვათაცვენას ადგილი აქვს სოლოლაკის სერისა და ბოტანიკური ბაღის მიმდებარე ციცაბო ფერდობებზე, მთაწმინდის ქარაფებზე, ვარაზისხევის ხეობისა და მშრალი უსახელო ხევების ციცაბო ფერდობებზე.
კვლევის ობიექტის ფარგლებში ქვათაცვენა საფრთხეს უქმნის ფერდობების ძირში არსებულ საქალაქო დასახლებას, საავტომობილო მოძრაობასა და სარეკრეაციო ზონების ინფრასტრუქტურას.
ქვათაცვენის გეომეტრიული და დინამიკური პარამეტრების გამოთვლა ხდება ქვათაცვენის ფერდობების მრავალწლიანი გეოტექნიკური მონიტორინგის შედეგების სტატისტიკური დამუშავების ხარჯზე. იმ შემთხვევაში, თუ მონიტორინგი არ ჩატარებულა (როგორც ეს არის ჩვენს შემთხვევაში), ქვათაცვენის ლოდების საანგარიშო სიდიდე აღებული უნდა იქნას მასივის ბლოკიანობის მიხედვით (იხ. ქვეთავი 3.1). ამ მაჩვენებლის მიხედვით ხდება ტრაექტორიის მოდელირება, რომელიც საშუალებას მოგვცემს შევაფასოთ ქვათაცვენის რისკი კონკრეტული ობიექტების მიმართ. ქვათაცვენისა და ზოგადად გრავიტაციული პროცესების გაუვნებელყოფისკენ მიმართული ღონისძიებები პრევენციულ და დამცავი ღონისძიებების ჯგუფად იყოფა. ქვათაცვენის საწინააღმდეგო ღონისძიებების რეკომენდაციები, რომლებიც მოცემულია შესაბამის ქვეთავში, ზოგადი ხასიათისაა და ყოველი კონკრეტული უბნისთვის საჭიროებს დეტალიზაციას.
7.2.3 მეწყერი
მეწყრული პროცესი კვლევის ობიექტზე განვითარებულია ფერდობული ფორმაციის გრუნტებსა და ძირითად ქანებში. პირველ მათგანში მეწყრული პროცესის განვითარების მიზეზი გრუნტების სეზონური ზღვრული გაწყლოვანებაა. ასეთი ტიპის მეწყრების სიმძლავრე რეგლამენტირებულია ფერდობული გრუნტების ფენის სისქით და არ აღემატება 1.0 – 1.5 მ-ს.
საკვლევი ტერიტორიის გეოლოგიური აგებულების სპეციფიკურობიდან გამომდინარე, რომელიც მამადავითის ჩრდილოეთურ ფრთაზე გამოიხატება ქანების შრეების და ფერდობების დახრილობის თანხვედრაში, მეწყრული პროცესი, როგორც წესი, გამოიხატება ქანების შრეების დაცურებაში ერთმანეთის მიმართ.
მეწყრული პროცესის განვითარების მიზეზია ფერდობების ჩამოჭრა, ცოცვის პოტენციური ზედაპირების გაწყლოვანება, ქანების შრეებს შორის შეჭიდულობის შემცირება, ფერდობების დამძიმებაა. კლდოვანი ქანების მასივში ტრიგერულ მექანიზმად უხვი ატმოსფერული ნალექები და სეისმური ბიძგები გვევლინება. დინამიკის მსგავსი მექანიზმის მქონე მეწყრები ხშირი და მასშტაბურია მამადავითის ჩრდილოეთურ ფრთის მთელ სივრცეზე. აღნიშნული ტიპის მეწყრების მაგალითია თვით კუს ტბის ქვაბული და 2015 წელს ვერეს ხეობაში ფორმირებული მეწყრები.
მეწყრული პროცესების განვითარების ზოგადი კანონზომიერებებიდან გამომდინარე, არსებულ გეოლოგიურ წყაროებსა და პროფესიულ გამოცდილებაზე დაყრდნობით, მდგრადობის ხარისხობრივი შეფასების კუთხით, შეიძლება ითქვას შემდეგი – საკვლევ ტერიტორიაზე პოტენციურად არამდგრადია ჩრდილოეთური ექსპოზიციის, ზედაპირისა და ქანების შრეების დახრილობის თანმხვედრი ფერდობები.
შედარებით მდგრადია ფერდობები, სადაც ქანების შრეების ვარდნის ვექტორი მიმართულია ფერდობის დახრილობის საწინააღმდეგოდ, რომელიც წარმოდგენილია ვარაზისხევისა და მთაწმინდის ფერდობებზე არსებული ხევების სამხრეთული ექსპოზიციის ფერდობებზე. შესაძლებელია განვითარდეს მეწყრულიდან კლდეზვავში გარდამავალი ტიპის პროცესი, რომლის ფორმირებაც დამოკიდებულია მასივის ნაპრალოვნებაზე, გრავიტაციულ დაძაბულობასა და სხვა ფაქტორებზე.
- გასატარებელი ღონისიებების რეკომენდაციები
8.1 ეროზიის საწინააღმდეგო ღონისძიებები
გასატარებელი ღონისძიებების რეკომენდაციები ამ ეტაპზე ზოგადი სარეკომენდაციო ხასიათისაა. პრევენციული ხასიათის ეროზიის (დახრამვის) საწინააღმდეგო ღონისძიებებს შორის, პირველ რიგში, გასატარებელია ბიოსაინჟინრო ღონისძიებები, კერძოდ კი ხემცენარეულ საფარს მოკლებული ფერდობების გატყიანება.
ფერდობებზე ეროზიის საწინააღმდეგო ღონისძიებებს განეკუთვნება:
გეობადეების და გეოტექსტილის საფარის მოწყობა და სხვა ბიოსაინჟინრო ღონისძიებები.
მცენარეული საფარის აღდგენის სტიმულირება.
საინჟინრო ეროზიის საწინააღმდეგო ღონისძიებებიდან პროექტისთვის გამოსაყენებელია:
ფერდობების დახრილობის შემცირება დატერასებით.
ღარტაფებისა და ახალგაზრდა ხევების ამოვსება.
ხევების კალაპოტების დასაფეხურება.
ზღუდარების მოწყობა.
ეროზიის საწინააღმდეგო ღონისძიებები პირველ რიგში უნდა გატარდეს მთაწმინდის კალთებზე არსებული ხევების ბორტებზე, ციცაბო და ქარაფოვან ფერდობებზე.
8.2 ქვათაცვენის საწინააღმდეგო ღონისძიებები
ქვათაცვენის საფრთხის თავიდან აცილების ღონისძიებები შეიძლება ორ ნაწილად დაიყოს – აქტიურ და პასიურ ღონისძიებებად. აქტიური დაცვის ღონისძიებებს განეკუთვნება:
ქარაფებისა და ციცაბო ფერდობების ანკერული გამაგრება (სურ 7,8.)
სამაგრი რკინაბეტონის კედლები (სურ 7 .)
ნაპრალების ცემენტირება.
ქვათაცვენისგან დაცვის გალერეები და სხვა.
ქვათაცვენის ფერდობის საინჟინრო გამაგრება
პასიური დაცვის ღონისძიებებიდან/კონსტრუქციებიდან გამოსაყენებლად მიზანშეწონილია:
მავთულბადის ბარიერები.
დამჭერი ტრანშეები და დრეკადი მავთულბადეები.
ფერდობების ჩამოწმენდა – საფრთხის შემცველი ლოდების/ბლოკების მოცილება
ქვათაცვენის საწინააღმდეგო კონსტრუქციები
პროექტის ფარგლებში ქვათაცვენის საწინააღმდეგო ღონისძიებები პირველ რიგში გასატარებელია მთაწმინდის ციცაბო და ქარაფოვან ფერდობებზე, აგრეთვე, აქ არსებული ღრმა ხევების ბორტებზე. ქვათაცვენის საწინააღმდეგო ღონისძიებები უნდა გატარდე, ასევე ვარაზისხევის მარცხენა ციცაბო ფერდობზე.
8.3. მეწყერსაწინააღმდეგო ღონისძიებები
მეწყერსაწინააღმდეგო ღონისძიებების დაჯგუფება ასევე შეიძლება პასიურ და აქტიურ ღონისძიებებად. ზოგადად მეოთხელ საფარში განვითარებულ მეწყრებთან დაკავშირებით ტარდება შემდეგი სახის ღონისძიებები:
სამთო, წყალამრიდი და სადრენაჟო არხები;
ბიოსაინჟინრო ღონისძიებები;
ფერდობსამაგრი კედლები და გაბიონები;
მეწყრული გრუნტების მოხსნა;
ფერდობების ტერასირება;
სამეურნეო და სხვა სახის საქმიანობების აკრძალვა ან შეზღუდვა.
„ურბანული ტყის პროექტის“ ფარგლებში ჩატარებული ვიზუალური საინჟინრო გეოლოგიური კვლევის საფუძველზე მეწყერსაწინააღმდეგო ღონისძიებების გატარების ადგილებად მოიაზრება: ვარაზისხევის მარჯვენა ფერდობი, ნ. ღოღობერიძის ქუჩის II გას. (ჟვანიას ქუჩის დაბოლოება) კორდინატები – (WGS- 84) X-480545, Y-4616500 და მეწყრული უბანი სატელევიზიო ანძის მიმდებარე ხევის მარჯვენა ფერდობზე (იხ. გეოსაფრთხეების გავრცელების რუკა გასატარებელი ღონისძიებების ადგილების ჩვენებით)
